Մտածողության բովանդակային խանգարումներից զառանցանքների` ըստ կառուցվածքի (համակարգված) և ըստ ծագման մեխանիզմնի (առաջնային) տարատեսակ են: Բնութագրվում է մտքի ներքին տրամաբանական կապերի առկայությամբ և ապացուցողական մի ամբողջ համակարգով։ Միտքն ունի իր ներքին սուբյեկտիվ տրամաբանությունը, որի հիման վրա փաստերը մեկնաբանվում են աղավաղված և միակողմանի։ Նման մտքերը զարգանում են, մեկնաբանվում յուրովի, համակարգվում և դառնում հիվանդին հատուկ աշխարհայացք, տեսակետ, համոզմունք։ Այս զառանցանքը կոչվում է նաև առաջնային, մեկնաբանողական (ըստ ծագման մեխանիզմների)։ Զարգանում է դանդաղ, ունի քրոնիկ ընթացք։